Auteur: E. Noordermeer

 

Op de een of andere manier zijn mensen gevoelig voor doemscenario’s. Klimaatprofeten dreigen met een stijgende zeespiegel. Het WNF noemt een miljoen soorten die met uitsterven wordt bedreigd. Financiële trendwatchers zijn evenmin rooskleurig. Ons geldsysteem staat op exploderen of imploderen, banken kunnen omvallen, ons geld verdampt en we komen misschien wel aan de bedelstaf.

 

Zij schilderen een onzekere toekomst en daar houdt de gemiddelde westerling niet van. Het liefst moeten alle risico’s worden ingedekt. Ten diepste is de westerse mens een angstig wezen. Los van het feit of deze onheilsprofeten wel of niet gelijk hebben, hun doemscenario’s floreren omdat zij de mens confronteren met zijn diepste angst, de angst voor … de dood.

Nu is er een belangrijke onheilsprofeet bijgekomen, de witte-jassen-profeet. Dagelijks klinkt zijn worstcasescenario: ‘Als we ons niet houden aan de RIVM richtlijnen, dan is er straks geen plek op de IC voor een Corona-patiënt en dan gaat er iemand mogelijk … dood.’

 

Zorgcapaciteit

Intussen hebben we geleerd dat ziek zijn niet erg is, zolang er maar medische hulp beschikbaar is. Toch? Voortaan eerst informeren bij het ziekenhuis hoe de afdelingen erbij staan alvorens iets te ondernemen. Heeft de spoedeisende hulp plek, dan kun je roekeloos gaan stappen. Je kunt ook op wintersport, gipskamers genoeg. Even geen vuurwerk, de oogartsen hebben het druk. Kinderen verwekken kan, de kraamafdelingen zijn niet overbelast. Maar tijdens een babyboom, als de kraamafdelingen wel vol liggen, moet ook dat maar even stoppen. Neem ook eerst contact op met de huisarts om te informeren of er ruimte is op het spreekuur voordat je je kinderen laat buitenspelen. Stel dat er één valt en er moet gehecht worden. Informeer direct of de tetanusprik op voorraad is voor geval de wond diep zou zijn. Dat zou een te groot risico zijn.

 

Ik chargeer hier om duidelijk een punt te maken. Sinds wanneer is de capaciteit in de zorg de bepalende factor van ons dagelijks handelen? Wat maakt dat ik die zorggarantie moet hebben? Wij kunnen eenvoudigweg niet leven met het idee dat gebrek aan medische zorg fataal kan zijn. Toch is dat in veel landen het geval. Er zijn genoeg (ontwikkelings)landen waar de medische zorg niet goed is geregeld. Zulke landen zouden vanuit onze huidige beleving voortdurend in lockdown moeten leven. Dat is uiteraard niet het geval. Die mensen leven gewoon met het gegeven dat medische hulp ontbreekt.

 

Relativeer de dood

Zij sterven wellicht door gebrek aan medische zorg, maar vergeet niet dat wij sterven aan onze welvaart. We noemen het niet voor niets welvaartsziekten en het merendeel van ons sterft daaraan. Soms sterven wij vanwege medische zorg (operatie of medicatie), soms door een ongeval, soms aan depressies en zelfmoord. En soms kan het gebeuren dat wij sterven vanwege het ontbreken van medische zorg. Waarom maken we daar toch zo’n groot punt van? Antwoord: omdat we niet goed met de dood kunnen omgaan. Als burgers de dood niet kunnen relativeren, zullen zij altijd in de greep blijven van onheilsprofeten van welke aard dan ook.

 

Angst voor de dood is begrijpelijk. Het is voor ons allemaal een nare vijand waar we vroeg of laat tegenover staan, maar het is onterecht, ongezond, zelfs fobisch om het dagelijkse leven daarop af te stemmen. Het dagelijks leven draait om LEVEN. De geforceerde, onnatuurlijke wijze waarop wij door alle Corona-maatregelen met elkaar moeten omgaan, heeft van ons dagelijks leven een dagelijks sterven gemaakt. Geen lichamelijke nabijheid, geen troost, geen hugs, geen trouwerijen, niet zingen, geen familie etentjes, geen kinderfeestjes, enzovoort. Begrafenissen zijn nog doodser geworden dan ze al waren. Want in al het lichamelijk contact -hugs, handen schudden, troostende arm- en in een intiem samenzijn met geliefden, vinden rouwenden troost en het bepaalt hen weer bij het leven. Dat wordt hen nu ontnomen. We leven in een doodscultuur. Dood, deal with it, maar laat je er niet door leiden. LEEF!

 

Leven is ...

Misschien hebben we geen consensus over wat leven inhoudt. Zolang je eet en ademt, leef je. Is dat zo, is dat niet veeleer vegeteren? Leven is een ervaring. Het zijn de omstandigheden die maken dat iemand ervaart te bestaan. Een mens wil ondernemen, voor zichzelf en zijn gezin zorgen, relaties onderhouden, liefhebben, geloven, gehoord en erkend worden. Leven is dus het recht op ondernemen, het recht op het genereren van inkomen, op het onderhouden van relaties, op liefhebben, geloven, gehoord en erkend worden. Iemand die honger lijdt, maar wel levensrechten beleeft, is een stervende levende. Een weldoorvoed mens wiens levensrechten zijn ontnomen, is een levende stervende.

 

Velen denken dat er licht is aan het einde van de tunnel en dat alles weer zal terugkeren naar normaal. Hoe graag ik hun hoop zou willen bevestigen, het kan niet meer. Ook al worden alle maatregelen opgeheven en lijkt alles weer normaal, we hebben als samenleving laten zien dat we bereid zijn ons te onderwerpen aan een medische dictatuur. Héél misschien heeft de medische dictatuur ervoor gezorgd dat er minder Coronadoden zijn gevallen, maar de maatschappij is onherstelbaar geschaad. Ze is ontdaan van haar ziel. Operatie geslaagd, patiënt overleden.

 

Mensen die zich tegen de maatregelen verzetten doen dat omdat de ernst en de mortaliteit van dit Coronavirus meevalt. De huidige maatregelen zijn daarom niet te rechtvaardigen. Stel dat er een ander virus komt dat veel gevaarlijker is -met een hoge mortaliteit- staan deze verzetshelden dan wél open voor een medische dictatuur? Het is een principekwestie. Als we niet leren omgaan met de dood, als we niet tot de overtuiging komen dat het leven zoveel waard is dat het doden mag kosten, zullen we opnieuw een medische dictatuur omarmen.

 

Als ik Corona krijg en ik moet naar een IC en er is nergens plek, dan hoop ik met zuurstof en beproefde medicatie er thuis bovenop te komen. En zo niet, dan ga ik gewoon … dood. En wie zegt dat de IC me had kunnen redden? Maar ik zou graag tot mijn dood willen leven. En dat laatste wordt mij nu ontnomen. Wat was de Britse verpleegkundige Cicely Saunders (1918-2005) wijs toen ze zei: “Ik voeg liever leven toe aan mijn dagen, dan dagen aan mijn leven.”

 

Bron afbeelding: Pixabay