Het COVID-19 regime verandert ons mensbeeld

De COVID-19 crisis treft onze samenleving diep. De aanname dat je anderen kunt besmetten zonder symptomen te hebben, is de grondslag van alle door de overheid getroffen maatregelen. Het hele pakket aan maatregelen heeft ons mensbeeld veranderd en de samenleving ontmenselijkt.

 

Drs. Esther Noordermeer

 

Het is niet het virus dat ons mensbeeld verandert. COVID-19 is slechts een hersenloos partikel, een stukje RNA verpakt in een eiwitmantel. Nee, het zijn de maatregelen die daarop werden genomen. Het hele pakket aan maatregelen hebben een dusdanige impact op de samenleving dat er sprake is van een COVID-19 regime.

 

COVID-19 regime

De genomen maatregelen waren tot dat moment voor ons onbekend. Tijdens de lockdown werden niet slechts zieke mensen of mensen met symptomen opgeroepen zich te isoleren, maar iedereen, ook hen die volledig gezond en vrij van symptomen waren. Ook de ‘social distancing’ en het dragen van mondkapjes op sommige plekken gelden voor iedereen, jeugdig oud, ziek gezond, kwetsbaar sterk. Het maakt allemaal niet uit. Alsof de richtlijnen onderdeel zijn van de dagelijkse hygiëne en routine: poets je tanden, was je handen, veeg je voeten, houdt anderhalve meter afstand, vergeet je broodtrommel en je mondkapje niet. Het regime moet blijkbaar alledaags worden.

 

Ons vertrekpunt

Sinds mensenheugenis mijden mensen elkaar wanneer er sprake is van ziekte. Opmerkingen als ‘ik kus je niet want ik ben verkouden’ of  ‘ik kom niet op kraamvisite want ik heb het flink te pakken’ zijn daar voorbeelden van. We weten niet beter dan dat je zieke mensen mijdt als je een zwakke gezondheid hebt en zieke mensen weten niet beter dan dat zij uit moeten zieken voordat zij zich weer onder de mensen begeven. Die gewoonte zit in ons, gebaseerd op gezond verstand.

De verantwoordelijkheid om anderen niet te besmetten ligt bij de persoon met symptomen. De zieke ziekt thuis uit en neemt zichzelf in acht simpelweg om beter te worden. Wij noemen iemand pas ziek nadat er diagnose is gesteld en wij vinden iemand pas ‘gevaarlijk’ bij duidelijke besmettelijke symptomen. Dit was ons vertrekpunt. En toen kwam COVID-19…

 

DE AANNAME

In de huidige COVID-19 crisis gaan we er volledig van uit dat je anderen kunt besmetten zonder dat er sprake is van symptomen en dat de aangestoken persoon daarvan ernstig ziek kan worden. Deze aanname is de grondslag van alle maatregelen die de overheid heeft genomen. Het is zeer de vraag of deze aanname voldoende wetenschappelijk is onderbouwd en áls dat al zo zou zijn, moet die aanname dan leidend zijn voor je beleid?

 

Drager

Dat iemand drager kan zijn van een ziekte zonder ooit symptomen te ontwikkelen is een heel gebruikelijk bij erfelijke afwijkingen. Alle recessief overerfbare afwijkingen worden door dragers doorgegeven. Ook bij zoönosen is er sprake van een dierlijke drager. Het varken kan mensen besmetten en ziek maken zonder zelf symptomen te hebben. Maar let op! Je kunt de genetische en dierlijke drager niet projecteren op intermenselijke infectieziekten. Als je dat doet, kom je terecht in de wereld waarin wij ons nu bevinden. Een samenleving met angstige mensen waarin we elkaar beschuldigen en controleren op naleving van het RIVM protocol. Families, collega’s, vrienden worden uiteen gedreven. Alle sociale structuren waarin normaliter vriendschappen worden beleefd -sportclubs, kerken, hobbyclubs- liggen op hun gat. Een compleet ontwrichte samenleving.

 

Claimcultuur

We zijn ineens verantwoordelijk voor ziekteverwekkers die we bij ons dragen en voor de gezondheid van andere mensen. Dit wordt een claimcultuur: “Jij hebt mij ziek gemaakt, want je stond te dicht bij mij.” Dat kwetsbare mensen een groter risico lopen ziek te worden of te sterven, is een gegeven van alle tijden. Maar nu niet meer. Als nu een kwetsbare sterft, is er mogelijk een schuldige die zich niet hield aan het RIVM protocol. Nabestaanden kunnen het COVID-19 regime aangrijpen om vergoeding te claimen. Juristen gaan het druk krijgen. Wie wil zo’n samenleving?

 

Mensbeeld

De aanname dat je reeds besmettelijk bent zonder symptomen verbuigt … nee, verziekt ons mensbeeld. Het zegt dat wij allen potentiële dragers van COVID-19 zijn. In plaats van mijn medemensen te zien als soortgenoten om mee om te gaan, moet ik deze nu zien als besmettingsbronnen die gemeden moeten worden. Mijn buurvrouw is nu een wandelende dierentuin met mogelijk enge beestjes. Zo moet ik ook mijzelf beschouwen. Ik ben gevaarlijk voor anderen, voor mijn oude moeder, mijn astmatische zus, mijn vriendin met suiker, mijn zwager met overgewicht.

Het is helemaal niet aangetoond dat mensen zonder symptomen anderen dusdanig kunnen aansteken dat ernstige ziekte volgt. Er is een alternatief en waarschijnlijker besmettingsmodel. Iemand met duidelijke symptomen … die kan anderen besmetten. Iemand met milde symptomen kan anderen slechts licht besmetten. En iemand die helemaal geen symptomen heeft, kan de ziekte amper overbrengen. Een normale weerstand weet dit soort ‘aanvallen’ op te vangen. Het is volkomen verantwoord dat symptoomloze -in feite gezonde- mensen zonder enige beperking met elkaar omgaan. En omgang met iemand die weinig tot geen symptomen heeft, is een verantwoord risico dat we mogen nemen. Een eventuele nieuwe besmetting zal veelal mild of subklinisch verlopen. Enig risico voor het oplopen van infectieziekten is de normale prijs die de mensheid wil en moet betalen om mens te zijn en te blijven.

 

Priesters

In de Bijbel werden mensen die een besmettelijke ziekte hadden onrein verklaard door een priester. Dit kon alleen gebeuren wanneer er sprake was van duidelijke symptomen. Momenteel zijn wij allemaal onrein verklaard. Mondiale en nationale 'priesters' -wie dat ook zijn- hebben zich het recht toegeëigend de gehele bevolking als ‘mogelijk besmettelijk’ te labelen. Wie gaf hen dat recht? Evenzo zal het beloofde vaccin de ontvangers weer rein verklaren. Met vaccin zijn we immers geen gevaar meer voor anderen en kunnen we weer volop deelnemen aan de samenleving. Wie geen vaccin wil, blijft ‘mogelijk besmettelijk’ en zal niet volop kunnen deelnemen aan de samenleving.

 

Onethisch

Mensen die de door de overheid gestelde regels steunen, beseffen waarschijnlijk niet dat hun mensbeeld daardoor is gewijzigd. Velen zullen op termijn dit nieuwe mensbeeld niet kunnen dragen. Het zal zich tegen hen keren. Eenzaamheid, depressiviteit en psychische stoornissen als smetvrees en angststoornissen zullen toenemen met alle gevolgen van dien. Het aantal Coronadoden zal gevolgd worden door meer doden als gevolg van dit verwrongen mensbeeld. Een trieste prognose.

Een steeds groter wordende groep accepteert het pakket aan COVID-maatregelen niet meer. Hun onderbuikgevoel zegt hen dat iets niet klopt. In feite staat het nieuwe mensbeeld hen tegen, maar wellicht zijn ook zij zich daar niet van bewust. Deze mensen zullen gefrustreerd raken en dat zal tot rellen leiden, wat de samenleving verder ontwricht. Beide groepen lijden op hun eigen manier onder de maatregelen. Bij de eerste groep keert het zich naar binnen, bij de tweede groep naar buiten.

 

Elkaar beschouwen als besmettelijke wezens. Wie wil zo naar zichzelf en anderen kijken? Politici horen de menselijkheid in de samenleving te waarborgen. Het huidige COVID-19 regime heeft onze samenleving ontmenselijkt. Wij zijn van nature relationeel met behoefte aan nabijheid, vriendschap, sociale interactie en aanraking. Dit nieuwe mensbeeld is onethisch. Is hier nog wel sprake van een mensbeeld of zijn we het menselijke voorbij?

 

© Sola Scriptura - Augustus 2020 - www.enoordemeer.nl

De auteur is bioloog, auteur/uitgever.

Bron afbeelding: Pixabay

Dit artikel werd geplaatst als blog op de site van Ongehoord Nederland ON.

 

Het artikel ‘Hoe de Bijbel COVID-19 zou aanpakken’ belicht dezelfde actualiteit als in dit artikel, alleen vanuit bijbelse invalshoek geschreven.